архангай аймгийн 2022 оны 10дугаар сарын гадаргын усны чанарын тойм

Архангай аймгийн гадаргын усны чанарын

 2022 оны 10 дугаар сарын тойм

1.Гадаргын усны чанар

Архангай аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу 2022.10 дугаар сард Гичгэнэ-Тариат, Суман тариат, Чулуут-Чулуут, Хануй-Эрдэнэмандал, Чулуут-Өндөр-Улаан, Хойд тамир, Өгийнуур, Урд тамир дээд, Урд тамир цэгээс усны сорьц авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Гадаргын усны ууссан хүчилтөрөгчийн горим хэвийн байв.

2022 оны 10-р сард хийсэн Архангай аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг усны чанарын гол үзүүлэлтүүдээр MNS 4586-98 усны чанарын стандартай харьцуулан /Хүснэгт1/-д үзүүллээ.  

/Хүснэгт1./-д

Тайлбар: БХХ₅-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй, MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан үзүүлэлтүүдийг тодрүүлав.

Гичгэнэ-Тариат усны цахилгаан дамжуулах чадвар 121,9 эрдэсжилт 99,0мг/л, хатуулаг 0,54 мг-экв/л,  төмөр 0.12мг/л, нитрат азот 0.05мг/л, сульфат 1,8 мг/л, хлор 5,0 мг/л, гидрокарбонат 64,7 мг/л, магни 1,2 мг/л байна.

Суман-Тариат усны цахилгаан дамжуулах чадвар 154,0 эрдэсжилт 115,5мг/л, хатуулаг 0.67 мг-экв/л,  төмөр 0.12мг/л, нитрат азот 0.02мг/л, сульфат 0,8 мг/л, хлор 4,6 мг/л, гидрокарбонат 78,7 мг/л, магни 2,1 мг/л байна.

Чулуут-Чулуут усны цахилгаан дамжуулах чадвар 138,2 эрдэсжилт 107,6 мг/л, хатуулаг 0.61 мг-экв/л,  төмөр 0.10 мг/л, нитрат азот 0.36 мг/л, сульфат 0,5 мг/л, хлор 3,9 мг/л, гидрокарбонат 74,4 мг/л,  магни 2,7мг/л байна.

Хануй-Эрдэнэмандал усны цахилгаан дамжуулах чадвар 276.4 эрдэсжилт 222.3мг/л, хатуулаг 1,16 мг-экв/л,  төмөр 0.17 мг/л, нитрат азот 0,09мг/л, сульфат 2.0мг/л, хлор 4.6 мг/л, гидрокарбонат 156.2 мг/л, магни 4.6мг/л байна.

Чулуут-Өндөр-Улаан усны цахилгаан дамжуулах чадвар 170.9 эрдэсжилт 140.1 мг/л, хатуулаг 0.73 мг-экв/л,  төмөр 0.11мг/л, нитрат азот 0.01 мг/л, сульфат 0,9 мг/л, хлор 5.0мг/л, гидрокарбонат 95.8мг/л, магни 1.8 мг/л байна.

Хойд Тамир усны цахилгаан дамжуулах чадвар 118.2 эрдэсжилт 99.8 мг/л, хатуулаг 0.47мг-экв/л,  төмөр 0.15мг/л, нитрат азот 0.20 мг/л, сульфат 9.0 мг/л, хлор 3,5 мг/л, гидрокарбонат 59.2 мг/л, магни 1.7мг/л байна.

Өгийнуур. усны цахилгаан дамжуулах чадвар 639.1 эрдэсжилт 567.8 мг/л, хатуулаг 1,83 мг-экв/л,  төмөр 0.12мг/л, нитрат азот 0.06мг/л, сульфат 73.2 мг/л, хлор 20.9 мг/л, гидрокарбонат 312.4 мг/л, магни 15,9 мг/л байна

Урдтамир- Цэцэрлэг дээд, Цэцэрлэг доод усны цахилгаан дамжуулах чадвар 108.8-110.6 эрдэсжилт 91.4-91.5 мг/л, хатуулаг 0.43-0.47 мг-экв/л,  төмөр 0.10-0.12мг/л, нитрат азот 0.33-0.42 мг/л, сульфат 8.0-8.3мг/л, хлор 3.2-3.9 мг/л, гидрокарбонат 53.7-54.9мг/л, магни 1.9-2,2мг/л байна.

2.Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ

Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын “Ундарга” цэвэрлэх байгууламжийн хаягдал бохир усны орох, гарах 2 цэгээс хаягдал усны сорьц авч химийн найрлага болон чанарын үзүүлэлтийг тодорхойллоо. 

Шинжилгээний дүнг /MNS4943:2015/ “Хаягдал ус”-ны стандартад харьцуулан /Хүснэгт2./-д үзүүллээ.Хүснэгт2

Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: /MNS4943:2015/ “Хаягдал ус”ны стандарт дахь зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс Биохимийн Хэрэгцээт Хүчилтөрөгч-/БПК₅/-ийн агууламж 2.7  дахин их, Нийт азот 1.6 дахин их  байна.

АРХАНГАЙ АЙМАГ УС, ЦАГ УУР ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ГАЗРЫН БАЙГАЛЬ ОРЧИН ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ