Гадаргын усны чанарын тойм мэдээ / 2023 оны 06-р сар/

Архангай аймгийн гадаргын усны чанарын

 2023 оны 06 дугаар сарын тойм

1.Гадаргын усны чанар

Архангай аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу 2023.06 дугаар сард Хануй-Эрдэнэмандал, Суман-Тариат,  Чулуут-Чулуут, Орхон-Өлзийт, Тэрхийн цагаан нуур, Гичгэнэ-Тариат, Урд тамир дээд, доод, Чулуут-Өндөр-Улаан, Өгий нуур цэгээс усны сорьц авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.

Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Өгийнуур усны фторын агууламж усны чанарын стандартаас 0.7 дахин давсан үзүүлэлттэй бусад үзүүлэлт хэвийн байв. 

2023 оны 6-р сард хийсэн Архангай аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг усны чанарын гол үзүүлэлтүүдээр MNS 4586-98 усны чанарын стандартай харьцуулан /Хүснэгт1/-д үзүүллээ.  

/Хүснэгт1/

Тайлбар: БХХ₅-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй, MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан үзүүлэлтүүдийг тодрүүлав.

Хануй Эрдэнэмандал усны цахилгаан дамжуулах чадвар 273.0 эрдэсжилт 214.6 мг/л, хатуулаг 2.12 мг-экв/л,  төмөр 0.17 мг/л, нитрат азот 0.15 мг/л, сульфат 0.28 мг/л, хлор 4.6 мг/л, гидрокарбонат 142.0 мг/л, магни 6.3 мг/л байна.

Тэрхийн цагаан нуур. усны цахилгаан дамжуулах чадвар 153.3 эрдэсжилт 118.3 мг/л, хатуулаг 1.32 мг-экв/л,  төмөр 0.03 мг/л, нитрат азот 0.11 мг/л, сульфат 0.9 мг/л, хлор 8.8 мг/л, гидрокарбонат 79.3 мг/л, магни 5.4 мг/л байна

Суман Тариат усны цахилгаан дамжуулах чадвар 117.2 эрдэсжилт 90.7 мг/л, хатуулаг 1.16 мг-экв/л,  төмөр 0.05 мг/л, нитрат азот 0.03 мг/л, сульфат 3.7 мг/л, хлор 4.6 мг/л, гидрокарбонат 61.0 мг/л, магни 4.9 мг/л байна

Урдтамир- Цэцэрлэг дээд, Цэцэрлэг доод усны цахилгаан дамжуулах чадвар 102.3-104.4 эрдэсжилт 93.3-95.1 мг/л, хатуулаг 0.84 мг-экв/л,  төмөр 0.02-0.05 мг/л, нитрат азот 0.14-0.32 мг/л, сульфат 13.5-16.1 мг/л, хлор 3.5-4.6 мг/л, гидрокарбонат 48.8-51.2 мг/л, магни 1.9-2.9 мг/л байна.

Чулуут-Өндөр-Улаан усны цахилгаан дамжуулах чадвар 113.7 эрдэсжилт 93.5 мг/л, хатуулаг 1.12мг-экв/л,  төмөр 0.01 мг/л, нитрат азот 0.27 мг/л, сульфат 8.7 мг/л, хлор 3.9 мг/л, гидрокарбонат 58.6 мг/л, магни 5.4 мг/л байна.

Өгийнуур усны цахилгаан дамжуулах чадвар 613.0 эрдэсжилт 564.1 мг/л, хатуулаг 3.80 мг-экв/л,  төмөр 0.03 мг/л, нитрат азот 0.06 мг/л, сульфат 92.7 мг/л, хлор 21.6 мг/л, гидрокарбонат 302.6 мг/л, магни 33.1 мг/л байна.

Гичгэнэ-Тариат усны цахилгаан дамжуулах чадвар 167.7 эрдэсжилт 132.1 мг/л, хатуулаг 1.0 мг-экв/л,  төмөр 0.12мг/л, нитрат азот 0.03мг/л, сульфат 1.4 мг/л, хлор  3.4 мг/л, гидрокарбонат 62.2мг/л, магни 1.9 мг/л байна.

Орхон-Өлзийт усны цахилгаан дамжуулах чадвар 187.8 эрдэсжилт 142.1 мг/л, хатуулаг 1.68 мг-экв/л,  төмөр 0.08мг/л, нитрат азот 0.00мг/л, сульфат 1.4 мг/л, хлор 4.7 мг/л, гидрокарбонат 102.5 мг/л, магни 6.3 мг/л байна.

Чулуут-Чулуут усны цахилгаан дамжуулах чадвар 160.2 эрдэсжилт 151.4 мг/л, хатуулаг 0.88 мг-экв/л,  төмөр 0.09мг/л, нитрат азот 0.02 мг/л, сульфат 29.0 мг/л, хлор 3.5 мг/л, гидрокарбонат 78.1 мг/л,  магни 5.8 мг/л байна.

2.Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ

Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын “Ундарга” цэвэрлэх байгууламжийн хаягдал бохир усны орох, гарах 2 цэгээс хаягдал усны сорьц авч химийн найрлага болон чанарын үзүүлэлтийг тодорхойллоо. 

Шинжилгээний дүнг /MNS4943:2015/ “Хаягдал ус”-ны стандартад харьцуулан /Хүснэгт2./-д үзүүллээ.

Хүснэгт2

Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: /MNS4943:2015/ “Хаягдал ус”ны стандарт дахь зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс Биохимийн Хэрэгцээт Хүчилтөрөгч-/БПК₅/-ийн агууламж 4  дахин их, Нийт азот 2.6 дахин их  байна.

АРХАНГАЙ АЙМАГ УС, ЦАГ УУР ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ГАЗРЫН БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ  ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ