Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
цэцэрлэг хотын 2022 оны 07 дугаар сарын гадаргын усны чанарын тойм
Архангай аймгийн гадаргын усны чанарын
2022 оны 07 дугаар сарын тойм
1.Гадаргын усны чанар
Архангай аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу 2022.07 дугаар сард Хануй-Эрдэнэмандал, Чулуут-Чулуут, Гичгэнэ-Тариат, Орхон-Өлзийт, Чулуут-Өндөр-Улаан, Өгийнуур, Урд тамир дээд, доод цэгээс усны сорьц авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Гадаргын усны ууссан хүчилтөрөгчийн горим хэвийн, Өгийнуурын ПИЧ үзүүлэлт өндөр байв.
2022 оны 7-р сард хийсэн Архангай аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг усны чанарын гол үзүүлэлтүүдээр MNS 4586-98 усны чанарын стандартай харьцуулан /Хүснэгт1/-д үзүүллээ. /Хүснэгт1./-д
№ |
Харуулын нэр |
Усны чанарын үзүүлэлт, мг/л |
||||||
О2 |
БХХ5 |
ПИЧ |
NH4 |
NO2 |
P |
F |
||
1 |
Хануй-Эрдэнэмандал |
|
|
7.0 |
0.13 |
0.030 |
0.014 |
0.29 |
2 |
Чулуут-Чулуут |
|
|
2.8 |
0.02 |
0.001 |
0.011 |
0.32 |
3 |
Гичгэнэ-Тариат |
|
|
2.1 |
0.01 |
0.001 |
0.006 |
0.18 |
4 |
Орхон-Өлзийт |
|
|
6.3 |
0.05 |
0.002 |
0.009 |
0.41 |
5 |
Чулуут-Өндөр-Улаан |
|
|
3.6 |
0.04 |
0.002 |
0.008 |
0.27 |
6 |
Өгийнуур |
|
|
11.9 |
0.22 |
0.005 |
0.029 |
0.88 |
7 |
Урд тамир дээд |
8.09 |
3.47 |
1.5 |
0.01 |
0.001 |
0.006 |
0.20 |
8 |
Урд тамир доод |
8.41 |
2.96 |
1.8 |
0.02 |
0.001 |
0.007 |
0.27 |
MNS4586:1998 |
6< |
3.0 |
10.0 |
0.50 |
0.020 |
0.100 |
1.50 |
Тайлбар: БХХ5-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй, MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан үзүүлэлтүүдийг тодрүүлав.
Хануй-Эрдэнэмандал усны цахилгаан дамжуулах чадвар 263,6 эрдэсжилт 240,7мг/л, хатуулаг 0.96 мг-экв/л, төмөр 0.07мг/л, нитрат азот 0.02мг/л, сульфат 11.5 мг/л, хлор 9.6 мг/л, гидрокарбонат 151,3 мг/л, магни 2.4 мг/л байна.
Чулуут-Чулуут усны цахилгаан дамжуулах чадвар 112,6 эрдэсжилт 83,8 мг/л, хатуулаг 0.60 мг-экв/л, төмөр 0.05 мг/л, нитрат азот 0.02 мг/л, сульфат 5.2 мг/л, хлор 4.5 мг/л, гидрокарбонат 51,2 мг/л, магни 1.9 мг/л байна.
Гичгэнэ-Тариат усны цахилгаан дамжуулах чадвар 125.2 эрдэсжилт 92.4 мг/л, хатуулаг 0.56 мг-экв/л, төмөр 0.04 мг/л, нитрат азот 0.02мг/л, сульфат 3.9 мг/л, хлор 5.7 мг/л, гидрокарбонат 57.3 мг/л, магни 1.9 мг/л байна.
Орхон-Өлзийт усны цахилгаан дамжуулах чадвар 184.9 эрдэсжилт 124.5 мг/л, хатуулаг 0.72 мг-экв/л, төмөр 0.06 мг/л, нитрат азот 0.06мг/л, сульфат 10.6 мг/л, хлор 7.0 мг/л, гидрокарбонат 72.0 мг/л, магни 2.4 мг/л байна.
Чулуут-Өндөр-Улаан усны цахилгаан дамжуулах чадвар 143.5 эрдэсжилт 132.0 мг/л, хатуулаг 0.68 мг-экв/л, төмөр 0.09мг/л, нитрат азот 0.05 мг/л, сульфат 10.8 мг/л, хлор 6.4 мг/л, гидрокарбонат 78.1 мг/л, магни 2.9 мг/л байна.
Өгийнуур. усны цахилгаан дамжуулах чадвар 605.2 эрдэсжилт 478.8 мг/л, хатуулаг 2.08 мг-экв/л, төмөр 0.10мг/л, нитрат азот 0.06мг/л, сульфат 33.0 мг/л, хлор 13.4 мг/л, гидрокарбонат 302.6 мг/л, магни 16.5 мг/л байна
Урдтамир- Цэцэрлэг дээд, Цэцэрлэг доод усны цахилгаан дамжуулах чадвар 106.5-112.8 эрдэсжилт 84.9-85.6 мг/л, хатуулаг 0.56-0.64 мг-экв/л, төмөр 0.06-0.05мг/л, нитрат азот 0.03-0.04 мг/л, сульфат 7.8-8.4 мг/л, хлор 3.2-3.8 мг/л, гидрокарбонат 50.-51.2 мг/л, магни 1.9-2.4 мг/л байна.
2.Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ
Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын “Ундарга” цэвэрлэх байгууламжийн хаягдал бохир усны орох, гарах 2 цэгээс хаягдал усны сорьц авч химийн найрлага болон чанарын үзүүлэлтийг тодорхойллоо.
Шинжилгээний дүнг /MNS4943:2015/ “Хаягдал ус”-ны стандартад харьцуулан /Хүснэгт2./-д үзүүллээ.Хүснэгт2
Төв ЦБ-аас сорьц авсан цэг |
рН |
Ж/б мг/л |
БПК5 мг/л |
ХХХ, мг/л |
ПИЧ мг/л |
Нийт азот мг/л
|
P мг/л |
MNS 4943:2015 /ЗДХ/ |
6-9 |
30 |
20 |
50 |
20 |
15 |
|
Орох |
7.05 |
202 |
392.0 |
- |
59.4 |
- |
- |
Гарах |
6.69 |
57 |
109.0 |
- |
21.5 |
11.96 |
0.424 |
Цэвэршилт, хувь |
79,3% |
Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: /MNS4943:2015/ “Хаягдал ус”ны стандарт дахь зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс Ж/Б – 1.9 дахин их, Биохимийн Хэрэгцээт Хүчилтөрөгч-/БПК5/-ийн агууламж 5.6 дахин их, ПИЧ 0.1 дахин их, Нийт азот 1.8 дахин их байна.
АРХАНГАЙ АЙМАГ УС, ЦАГ УУР ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ГАЗРЫН БАЙГАЛЬ ОРЧИН ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ